اقلیدس

اقلیدس هندسه دان یونانی بود که در دوران هلنستی در اسکندریه میزیست. کتاب اصول[1] وی جز موفق ترین کتاب ها در طول تاریخ ریاضیات بوده است. او هندسه صفحه ای[2] خود را با پنج اصل موضوعه [3] بنیادین بنا می نهد. یکی از آنها این است که از دو نقطه در صفحه فقط یک خط راست می گذرد و اصل موضوعه مهم و معروف دیگر این است که اگر یک نقطه و یک خط داشته باشیم، از آن نقطه فقط می توان یک خط گذراند که موازی با خط داده شده باشد. در سال 1800 ریاضیدانان هندسه های نااقلیدسی[4] را معرفی کردند که در آن اصل موضوعه مربوط به خط موازی (که اکنون بیان شد) همیشه الزامی نیست. روش و رویکرد اقلیدس در اثبات قضیه های ریاضی بوسیله تفکر منطقی محض نه تنها اساس هندسه را بنا نهاد بلکه در شکل دادن حوزه های دیگر مربوط به منطق وریاضیات نقش مهمی داشت.

اصول شامل 13 کتاب است که در آن به هندسه های دو بعدی و سه بعدی پرداخته شده و بخش هایی نیز به نظریه اعداد اختصاص یافته است. اصول اقلیدس همچنین جز اولین کتاب هایی می باشد که پس از اختراع دستگاه چاپ فشاری به زیر چاپ رفته است و سالیان دراز جز برنامه درسی دانشگاها بوده است. هرچند احتمالا اقلیدس اولین کسی نبوده است که همه موضوعات گوناگون که در کتاب بحث شده راخود اثبات کرده باشد، اما سازماندهی روشن و واضح و استایل کاری او این کتاب را متمایز می سازد. توماس هیت[5]، مورخ ریاضی، کتاب اصول اقلیدس را "بزرگترین کتاب ریاضیاتی همه دوران" می داند. دانشمندانی همچون گالیله و ایزاک نیوتن نیز قویا تحت تاثیر اصول اقلیدس بوده اند. برتراند #راسل فیلسوف و منطقدان می نویسد " در سن یازده سالگی اصول اقلیدس را نزد برادرم شروع به خواندن کردم و این یکی از بزرگترین واقعه های زندگی ام بود، جذاب و خیره کننده مانند اولین عشق به طوری که حتی نمیتوانستم چیزی لذت بخش تر از آن را در جهان تصور کنم."
[1] #Elements
[2] #Plane_Geometry
[3] #Axiom
[4] #Non-Euclidean
[5] #Thomas_Heat